انکوباتور آزمایشگاهی چیست

انکوباتور آزمایشگاهی یک دستگاه حیاتی برای رشد و نگهداری ارگانیسم‌های زنده این. این دستگاه قادر است شرایط محیطی مانند دما، رطوبت، و سطوح گازهای مختلف مانند CO2 و O2 را برای رشد بهینه ارگانیسم‌ها فراهم کند. انکوباتور آزمایشگاهی ابزارهای ضروری در تحقیقات زیست‌شناسی سلولی، میکروبیولوژی، و زیست‌شناسی مولکولی محسوب می‌شود.
این دستگاه‌ها اغلب شامل یک محفظه ایزوله با هیتر قابل تنظیم هستند که می‌توانند دما را تا حدود ۶۰-۶۵ درجه سانتیگراد افزایش دهند. برخی از آنها حتی می‌توانند دمای محیط را به نزدیک ۱۰۰ درجه سانتیگراد برسانند. انکوباتورها برای کشت باکتری‌ها مانند E.coli و کشت سلول‌های پستانداران استفاده می‌شوند که دمای بهینه آن‌ها حدود ۳۷ درجه سانتیگراد است.
برخی از انکوباتورها از امکاناتی مانند کاهش دما (انکورباتور یخچالدار)، کنترل رطوبت، و کنترل سطوح CO2 برخوردار هستند. این امکانات به ویژه برای کشت سلول‌های پستانداری اهمیت دارد، زیرا نیاز است که رطوبت بالاتر از ۸۰ درصد و میزان CO2 در حدود ۵ درصد باشد تا شرایط رشد بهینه برای آن‌ها فراهم شود.

کاربرد انکوباتور چیست 

انکوباتورهای آزمایشگاهی یک نقش بسیار حیاتی و گسترده در زمینه تحقیقات علمی و بیولوژیک ایفا می‌کنند. این ابزارهای حیاتی برای محققان و کارشناسان در حوزه‌های مختلف بسیار ارزشمند هستند. در زیر به برخی از کاربردهای اساسی انکوباتورهای آزمایشگاهی اشاره می‌شود:

  • رشد سلول‌ها و بافت‌ها
    این تجهیزات برای ایجاد شرایط محیطی مناسب برای رشد و نگهداری سلول‌ها و بافت‌های زنده استفاده می‌شوند. این ابزارها به محققان این امکان را می‌دهند تا رشد و توسعه سلولی را به دقت کنترل کنند.
  • پژوهش‌های میکروبیولوژی
    انکوباتورها برای کشت و نگهداری میکروب‌ها و باکتری‌ها در شرایط محیطی خاص استفاده می‌شوند. این ابزارها امکان ایجاد محیطی مناسب برای رشد و مطالعه میکروب‌ها را فراهم می‌کنند.
  • تحقیقات بیوشیمیایی
    این تجهیزات به عنوان ابزاری اساسی در آزمایش‌های بیوشیمیایی استفاده می‌شوند که نیازمندی به شرایط محیطی ثابت و دقیق دارند. این ابزارها به محققان کمک می‌کنند تا تولید انزیم‌ها، تعیین ساختار پروتئین‌ها و دیگر فعالیت‌های بیوشیمیایی را انجام دهند.
  • تست‌های بازرسی و ارزیابی کیفیت محصولات
    در برخی صنایع، انکوباتورها برای انجام تست‌های بازرسی و ارزیابی کیفیت محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها به کارشناسان کمک می‌کنند تا شرایط محیطی مناسب برای آزمون و ارزیابی محصولات را ایجاد کنند.
  • پژوهش‌های ژنتیک و مولکولی
    در تحقیقات مرتبط با ژنتیک و بیولوژی مولکولی، انکوباتورها جهت کشت و نگهداری سلول‌ها و باکتری‌ها بر اساس شرایط محیطی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها به محققان این امکان را می‌دهند تا تحقیقات مربوط به DNA، RNA و پروتئین‌ها را انجام دهند.

اجزای انکوباتور چیست

انکوباتورهای آزمایشگاهی ابزارهای بسیار مهمی هستند که برای رشد و نگهداری از کشت‌های میکروبی و سلولی در شرایط بهینه طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظایف مهمی در ایجاد شرایط محیطی ایده‌آل برای رشد ارگانیسم‌ها دارند.

  • محفظه نگهداری از کشت‌ها
    این محفظه یک فضای بسته دوجداره است که از جنس استیل ساخته شده و دارای عایق‌بندی مناسبی است. هدف از این محفظه جلوگیری از تغییرات دما و رطوبت محیط بیرون و ایجاد یک محیط استاندارد برای رشد ارگانیسم‌هاست.
  • سیستم کنترل دما
    این سیستم از هیترهای الکتریکی برای گرم‌کردن محفظه استفاده می‌کند و از سیستم‌های سیرکولاسیونی برای توزیع یکنواخت دما در تمام نقاط محیط استفاده می‌شود. کنترل دما می‌تواند به صورت دستی با ترموستات یا به صورت خودکار با استفاده از مدارهای میکروکنترلی صورت گیرد.
  • سیستم کنترل رطوبت
    این سیستم مسئول حفظ رطوبت مطلوب در داخل محفظه است. از سنسورهایی برای اندازه‌گیری رطوبت و مخازنی حاوی آب تصفیه شده برای تولید بخار و حفظ رطوبت استفاده می‌شود.
  • سیستم کنترل گازها
    برخی از انکوباتورها از سیستم‌هایی برای تنظیم ترکیب گازهای داخل محفظه استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها از سنسورهایی برای اندازه‌گیری میزان گازها استفاده می‌کنند و در صورت نیاز گاز مورد نظر را تأمین می‌کنند.
  • صفحه کنترل
    بر روی دیواره بیرونی انکوباتور، صفحه کنترلی وجود دارد که دارای دکمه‌ها و نشانگرهایی است که با آنها می‌توان دستگاه را کنترل کرد و پارامترهای مورد نیاز را تنظیم کرد.
  • درب
    درب دستگاه علاوه بر اینکه نوعی عایق است، از شیشه ساخته شده است تا بتوان نمونه‌ها را در زمان کار بررسی کرد. دارای دستگیره‌ای است که باعث راحتی باز و بسته کردن آن می‌شود.
  • قفسه‌های سوراخ دار
    قفسه‌ها به دیواره‌ها متصل هستند و به جای قرارگیری صفحات کشت استفاده می‌شوند. سوراخ‌های موجود در قفسه‌ها امکان جابجایی هوای گرم را فراهم می‌کنند تا دمای یکنواختی در تمام نمونه‌ها حفظ شود.
  • ترموستات
    این بخش مسئول تنظیم دمای مناسب دستگاه است و پس از رسیدن به دمای مورد نظر، آن را حفظ می‌کند.
  • واشر درب آزبست
    این بخش بین درب و کابینت دستگاه قرار دارد و از ورود هوای خارج جلوگیری می‌کند تا دما در داخل محفظه برای مدت طولانی حفظ شود.
  • دماسنج L شکل
    این دماسنج بر روی انکوباتور نصب شده و دمای داخل محفظه را نمایش می‌دهد.
  • سیستم کنترل گاز و رطوبت
    این سیستم حفظ رطوبت داخل محفظه را بر عهده دارد و شامل محفظه حاوی CO2 است که زیر محفظه نصب شده است.
  • فیلترهای HEPA
    در برخی از مدلها، فیلترهای HEPA برای جلوگیری از ورود آلودگی‌ها به محیط داخلی نصب شده‌اند.
  • منبع تغذیه
    منبع تغذیه اینکوباتور از جریان 220 ولت شهری تأمین می‌شود.
  • سیستم هشدار
    این دستگاه مجهز به سیستم آلارم است که در صورت اتفاقات ناخواسته مانند گردش هوا نامناسب یا افزایش دما به بیش از حد، هشدار می‌دهد.

انواع انکورباتور

انکوباتورهای آزمایشگاهی ابزارهای چند منظوره هستند که در محیط های آزمایشگاهی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند. عموما، این تجهیزات برای ایجاد دماهای ثابت و بهینه برای رشد سلول ها استفاده می شوند، اما برخی از آنها دارای امکانات ویژهای هم هستند.
برای مثال، بسیاری از انکوباتورهای آزمایشگاهی امروزی می توانند میزان رطوبت را نیز کنترل کنند. نوع شیکردار با ایجاد تکانه‌‍های حرکتی، باعث مخلوط شدن کشتها میشوند. نوع CO2 همچنین با تنظیم سطح میزان کربن دی اکسید، محیط مناسبی برای رشد انواع کشت ها ایجاد می کنند. همچنین برخی از آنها به سیستم سیرکولاسیون مجهزاند تا از همگن بودن دمای نقاط مختلف داخل محفظه اطمینان حاصل شود.
این تجهیزات را می توان به چند دسته اصلی تقسیم کرد:

  • انکوباتور آزمایشگاهی کلاسیک: 
    این انکوباتورها معمولاً توانایی گرم‌کردن دمای محفظه را تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد دارند و عمدتاً برای کشت عمومی استفاده می‌شوند.
  • انکورباتور یخچالدار
    این نوع علاوه بر سیستم گرمایشی، دارای سیستم سرمایشی نیز هستند و برای کشت باکتری‌ها در دماهای پایین استفاده می‌شوند.
  • انکوباتور CO2: 
    این مدل علاوه بر کنترل دما، قابلیت تنظیم میزان گاز دی‌اکسید کربن را نیز دارند و برای کشت سلول‌های حیاتی مانند سلول‌های بافتی استفاده می‌شوند.
  • انکوباتور شیکردار: 
    این نوع با تکان دادن فلاسک‌های کشت، مخلوط شدن مواد را تسهیل می‌کنند و برای کارهایی که نیاز به مخلوط کردن دارند، مفید هستند.

نکات مهم در زمان خرید انکوباتور چیست

در فرآیند خرید انکوباتور آزمایشگاهی، اگر به موارد زیر توجه نکنید، امکان داشته باشد که بهترین و با کیفیت‌ترین دستگاه را برای نیاز خود تهیه نکنید:

  • ابعاد و اندازه‌ها
    باید با توجه به شرایط مورد نیاز، ابعاد و اندازه مناسبی را برای دستگاه انتخاب کنید تا به بهترین شکل از آن استفاده کنید.
  • نیازهای فرآیند
    قبل از انتخاب دستگاه، باید مدلی را که به نیازهای فرآیند شما می‌پردازد را شناسایی کنید تا از بهترین مدل در آزمایشگاهتان بهره‌مند شوید.
  • کیفیت برند
    بررسی کیفیت برندهای مختلف تولید کننده انکوباتورها بسیار مهم است تا بتوانید بهترین برند را برای خود انتخاب کنید.
  • دریافت مشاوره
    از افرادی کمک بگیرید که در این زمینه تخصص دارند تا بتوانید بهترین مدل را شناسایی کرده و خرید خود را به‌روز کنید.

نکات مهم هنگام راه اندازی انکورباتور

پس از بررسی اینکه انکوباتور چیست و شناخت آن باید در راه‌اندازی آن، رعایت نکات کلیدی دقت کنید زیرا تأثیر زیادی در کارایی و عملکرد دستگاه دارد. از جمله این نکات، تعیین مکان مناسب، اطمینان از شرایط محیطی صحیح و توجه به دستورالعمل‌های تولید کننده است. برای دریافت لیست قیمت انکوباتور آزمایشگاهی در مجموعه آرکا راد تجارت ARTECO با کارشناسان ما تماس بگیرید.

  • طبق استانداردهای تجهیزات آزمایشگاهی، لازم است یک کلید اضطراری در سیم‌کشی ساختمان برای قطع برق در صورت بروز اشکال نصب شود. 
  • هنگام انتخاب مکان برای قرار دادن دستگاه در آزمایشگاه، حتماً به این نکته توجه کنید که محیط صاف و تراز باشد. همچنین مکان نصب انکوباتور باید خشک باشد و دارای تهویه مناسبی باشد که وزن دستگاه را تحمل کند. از نصب آن در مکان‌های مرطوب و یا بسیار گرم خودداری کنید.
  • حتماً دمای محیط اطراف دستگاه باید در محدوده استاندارد (۲۵ درجه سانتی‌گراد) باشد، زیرا در صورت بالا یا پایین بودن دما، عملکرد دستگاه تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
  • برای ایجاد فضای مناسب برای عملکرد فن و سیستم تهویه دستگاه، حداقل فاصله‌ای از دیوارها و پشت دستگاه را رعایت کنید. همچنین مطمئن شوید هیچ مانعی از جلوی سیستم تهویه دستگاه قرار ندارد.

با راه‌اندازی صحیح انکوباتور، امکان ارائه شرایط بهینه برای رشد سلول‌ها و بافت‌ها فراهم می‌شود، که این امر برای به‌دست آوردن نتایج دقیق و قابل اعتماد از اهمیت بسزایی برخوردار است.

نکات مهم کار با انکورباتور

همواره اهمیت استفاده صحیح از انکوباتورها در آزمایشگاه‌ها بسیار بالاست. با رعایت نکات ایمنی و راهنمایی‌های تولیدکننده، می‌توانید از عملکرد بهینه و بی‌خطر این وسایل استفاده کنید. از این رو، توصیه می‌شود که قبل از استفاده از این دستگاه، دستورالعمل‌ها و نکات ایمنی را به دقت مطالعه کرده و رعایت کنید.

  • هنگامی که از آن استفاده می‌کنید، به اهمیت تمیزی و نگهداری منظم توجه کنید. با این کار، عمر مفید و عملکرد بهتر این وسیله را افزایش دهید و از هرگونه مشکل یا خطر احتمالی جلوگیری کنید.
  • تنها از تجهیزات و لوازم جانبی تاییدشده توسط شرکت سازنده استفاده کنید، و از استفاده از ظروف آزمایشگاهی و سینی‌هایی که خوردگی یا آسیب دیدگی دارند، پرهیز کنید.
  • سعی کنید محیط کشت را به‌طور منظم و با فاصله‌ای مناسب از یکدیگر قرار دهید تا جریان هوا بهبود یابد.
  • از قرار دادن مواد قابل اشتعال مانند بنزین یا الکل در داخل انکوباتور خودداری کنید و برای پر کردن مخزن آب، از آب مقطر استفاده نمایید.
  • ظروف آب را به موقع تعویض کنید و برای برداشتن ظروف کشت، از دستکش‌های لاتکس ضدعفونی شده استفاده کنید.

در کل، استفاده از این تجهیزات نیازمند رعایت دقیق نکات ایمنی و توصیه‌های تولیدکننده است. با رعایت این نکات، می‌توانید از این وسیله با کارایی بالا و بدون مشکلات بهره ببرید و به انجام آزمایشات خود ادامه دهید.

نکات مهم هنگام نگهداری انکورباتور

پس از پاسخ به اینکه انکوباتور چیست و شناخت این وسیله، اهمیت صحیح نگهداری و استفاده از آن برای دقت و صحت نتایج آزمایشات بسیار حیاتی است. با رعایت نکات اصولی نگهداری، مطمئن خواهید بود که این ابزار مهم در حالت بهینه خود عمل می‌کند و نتایج شما دقیق و قابل اعتماد خواهند بود.

  • به منظور اطمینان از عملکرد بهینه و دقیق انکوباتور، ابتدا آن را به درستی قرار دهید. 
  • سپس به کنترل دما و نظارت بر رطوبت و میزان CO2 توجه کنید. 
  • پس از آن، دستگاه را به طور منظم تمیز کرده و دماسنج را به طور منظم کالیبره نمایید. 

این اقدامات به شما کمک خواهند کرد تا از عملکرد بهینه و دقیق دستگاه خود اطمینان حاصل کنید.
اهمیت رعایت نکات مربوط به نگهداری و استفاده از انکوباتور را همواره به یاد داشته و از توجه دقیق به جزئیات آن غافل نشوید. این اقدامات باعث خواهند شد تا دقت و قابلیت اعتماد آزمایشات شما به حداکثر برسد و نتایج دقیق و قابل اطمینانی را به دست آورید.

جمع بندی

در انتهای راه اندازی و استفاده از انکوباتور آزمایشگاهی، مهم است نظارت دائمی و بازبینی منظم آن مورد توجه قرار گیرد. این اقدامات نقش مهمی در اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه و دقت نتایج دارند. همچنین، لازم است که همواره به روزرسانی نرم‌افزارها و تنظیمات مورد نیاز را انجام دهید تا از بهترین کارایی و عملکرد انکوباتور بهره‌مند شوید.
در این مرحله، نکات ایمنی نیز باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرند. اطمینان حاصل کنید که دستگاه به طور کامل از هر گونه خطرات احتمالی محافظت شده است و کاربران با دقت از آن استفاده می‌کنند. با اجرای این مراحل و رعایت نکات بهره‌برداری، مطمئن خواهید بود که بهترین شرایط برای رشد و نگهداری سلول‌ها و بافت‌های زنده را فراهم کرده‌اید و به نتایج دقیق و قابل اعتمادی خواهید یافت.

سوالات متداول 
  1. چگونه می‌توانم مطمئن شد که انکوباتور آزمایشگاهی مورد استفاده دمای صحیح دارد؟
    معمولاً این تجهیزات دارای نمایشگر دما هستند که دمای داخلی را نشان می‌دهند. همچنین می‌توانید از دماسنج‌های خارجی استفاده کنید تا دمای دقیق را اندازه‌گیری کنید.
  2. چطور می‌توان رطوبت را در انکوباتور کنترل نمود؟
    برخی از این وسیلهها دارای سیستم کنترل رطوبت هستند. در صورت عدم وجود این قابلیت، می‌توانید از مخازن آب داخلی یا ظروف حاوی آب استفاده کنید و آنها را منظماً تعویض کنید.
  3. آیا می‌توان انکوباتور را در محیط‌های گرم استفاده کرد؟
    برخی از این تجهیزات دارای سیستم سرمایش هستند که به آنها اجازه می‌دهد در محیط‌های گرم نیز عمل کنند، اما باید به دمای محیط اطراف دستگاه توجه کافی را داشته باشید.
  4. چگونه می‌توان انکوباتور آزمایشگاهی را تمیز کرد؟
    برای تمیز کردن این وسیله، ابتدا دستگاه را خاموش کنید و سپس با استفاده از محلول ضدعفونی کننده و پارچه‌های نرم، سطوح داخلی و بیرونی را پاک کنید.