دستگاه حمام آب آزمایشگاهی و کاربرد آن چیست؟

دستگاه حمام آب آزمایشگاهی و کاربرد آن چیست؟

حمام آب آزمایشگاهی یکی از تجهیزات مهم مورد استفاده در آزمایشگاه به شمار می رود. این حمام برای حفظ دما، یا افزایش دمای مواد شیمیایی خاص به کار برده می شود.در این محتوا قصد داریم مزیت های این حمام آب را برشمرده و ساختار و اجزای تشکیل دهنده آن را بررسی کنیم. همچنین به کاربردهای آن در آزمایشگاه های مختلف نیز اشاره خواهیم کرد.

معرفی دستگاه حمام آب آزمایشگاهی

دستگاه حمام آب آزمایشگاهی از تجهیزات مهم و ضروری مورد استفاده در انواع آزمایشگاه به شمار می رود. این دستگاه به منظور تعدیل دمای مواد شیمیایی، یا حفظ آنها در دمایی ثابت مورد استفاده قرار می گیرد. از طرفی، همانطور که می دانید، بسیاری از مواد شیمیایی، به دلیل واکنش پذیری بالا، ممکن است در اثر قرار گرفتن در معرض حرارت مستقیم، دچار احتراق یا انفجار شوند و مشکلات ایمنی متعددی برای آزمایشگاه و افراد شاغل در آن ایجاد کنند. با استفاده از این دستگاه می توان بدون نیاز به حرارت مستقیم، مواد شیمیایی را تحت دمایی خاص گرم کرد، تا مشکلات ایمنی آزمایشگاه به حداقل کاهش پیدا کند.

از این دستگاه، علاوه بر آزمایشگاه های شیمیایی در دیگر آزمایشگاه ها نیز استفاده می شود. این دستگاه از تجهیزات آزمایشگاه های هماتولوژی، اورولوژی، داروسازی، کنترل کیفیت محصولات غذایی و... به شمار می رود. در این محتوا قصد داریم ابتدا مشخصات و ساختار فنی دستگاه حمام آب آزمایشگاهی را مورد بررسی قرار دهیم و سپس کاربرد و مزیت های آن را برای شما مطرح کنیم. پس با ما همراه باشید.

بررسی ساختار و اجزای تشکیل دهنده حمام های آب آزمایشگاهی

حمام های آب آزمایشگاهی، از بدنه ای عایق و مقاوم و از اجزایی با کیفیت ساخته شده اند. بررسی اجزای تشکیل دهنده این دستگاه ها می تواند تا حدی به درک نحوه عملکرد آنها کمک کند. در این بخش از محتوا ساختار یک حمام آب مورد استفاده در آزمایشگاه را مورد بررسی قرار می دهیم.

• بدنه حمام: بدنه حمام آب، از متریال های عایق حرارتی ساخته می شود. اکثر حمام های آب آزمایشگاهی  از استنلس استیل دوجداره، که ماده ای عایق حرارت و مقاوم در برابر زنگ زدگی محسوب می شود، ساخته می شوند. این حمام ها همچنین می توانند از شیشه های مقاوم در مقابل حرارت نیز ساخته شوند.
• المنت: المنت، بخشی از حمام است که باعث گرم شدن آب درون مخزن و ایجاد بخار گرم خواهد شد. المنت ها، از طریق نیروی الکتریسیته گرم می شوند. البته باید سطح المنت ها با مواد عایق پوشانده شود. چرا که آب رسانای جریان الکتریسیته است و باید از تماس آن با آب جلوگیری کرد.
• ترموستات: ترموستات وظیفه کنترل میزان حرارت و دما را برعهده دارد. همانطور که می دانید از مهمترین نکات در آزمایشگاه های شیمیایی و زیست شناسی، حفظ ماده در شرایط دمایی خاص است. مواد شیمیایی ممکن است با قرار گرفتن در معرض دمای بیش از اندازه دچار احتراق شوند. از طرفی، کشت سلولی در آزمایشگاه های زیست شناسی نیز باید تحت دمای خاصی ( حدود 37 درجه سانتیگراد) انجام شود. بنابراین وجود ترموستات برای یک حمام آب آزمایشگاهی نیازی ضروری محسوب می شود.
• دماسنج: حمام های آب آزمایشگاهی مجهز به یک دماسنج آنالوگ یا دیجیتال هستند. دماسنج میزان دمای درون مخزن را نشان می دهد و به شما این امکان را می دهند که بتوانید دمای فرآیند در حال انجام را تحت کنترل خود درآورید.

البته بعضی از حمام ها، به همزن نیز مجهز هستند. این حمام ها برای ایجاد تعادل دمایی در محلولهایی که باید به صورت یکنواخت هم دما شوند، مورد استفاده قرار می گیرند.

مزیت ها و کاربردهای ویژه حمام های آب آزمایشگاهی

تمامی تجهیزات آزمایشگاهی، مزیت ها و ویژگی های خاصی دارند. حمام های آب نیز، با توجه به مزیت هایی که دارند، مورد استفاده بسیاری از آزمایشگاه ها قرار می گیرند. در ادامه به مهمترین مزایا و کاربردهای این حمام ها، اشاره خواهیم کرد.

• استفاده از حمام های آزمایشگاهی در علم پزشکی: امروزه تشخیص راه درمان برای بسیاری از بیماری ها، با روش کشت سلول، باکتری، ویروس و... صورت می گیرد. برای کشت این موارد، شرایط دمایی و محیط خاصی در آزمایشگاه باید ایجاد شود. رطوبت کافی و دمای مناسب از شرایط لازم برای  کشت سلول و سایر موارد به شمار می روند. حمام های آب آزمایشگاهی، گزینه هایی مناسب برای ایجاد شرایط محیطی کشت سلول می باشند.
• استفاده از حمام های آزمایشگاهی در صنایع غذایی: در صنایع غذایی، برای استریلیزاسیون و پاستورازیسیون مواد غذایی یا از بین بردن آنزیم های موجود در میوه ها و سبزیجات، از حمام های آب استفاده می شود.
• استفاده از حمام آزمایشگاهی در صنایع دارویی: در صنایع دارویی، برای از بین بردن قارچ ها، باکتری ها و... می توان از حمام های آب داغ استفاده کرد. این روش در واقع همان پاستوریزه کردن مواد دارویی به شمار می رود.
• استفاده از حمام های آزمایشگاهی در محیط های آموزشی: در آزمایشگاه های موجود در محیط های آموزشی، مانند مدارس و دانشگاه ها، یا واحد های تحقیقاتی، استفاده از حمام های آب برای انجام یک آزمایش بدون نقص، بسیار ضروری می باشد.

ویژگی های یک حمام آب مناسب برای محیط آزمایشگاه

حتما برای شما هم این سوال پیش آمده که باید برای محیط آزمایشگاهی خود، چه حمامی انتخاب کنید؟ پاسخ این سوال در درجه اول به شرایط و محیط آزمایشگاه شما بستگی دارد. در واقع فیلد تحقیقاتی آزمایشگاه شما می تواند حمامی مناسب با ظرفیت کافی و تجهیزات موثر را برای شما تعیین نماید. حمام ها از نظر ظرفیت گنجایش به دسته های متفاوتی تقسیم می شوند. شما می توانید بنا بر میزان استفاده روزانه از حمام آب آزمایشگاهی، گزینه ای با ظرفیت مناسب برای کار خود انتخاب نمایید.
از دیگر عوامل موثر بر انتخاب یک حمام مناسب می توان به تجهیزات موجود در آن اشاره کرد. تعداد المنت های موجود در یک حمام متفاوت است. تعداد المنت با میزان ظرفیت گرمایی حمام رابطه مستقیم دارد. یعنی هرچقدر تعداد المنت های موجود در حمام بیشتر باشد، آن حمام می تواند گرمای بیشتری از خود ارائه دهد. دمای حمام ها معمولا از 27 درجه تا 99 درجه سانتیگراد قابل تغییر است و این تغییر دمایی به تعداد المنت های تعبیه شده در آنها بستگی دارد. شما با توجه به میزان گرمای مورد نیاز، می توانید حمامی مناسب برای خود انتخاب کنید. معمولا آزمایشگاه های زیست شناسی به حمام هایی با ظرفیت گرمایی کمتر احتیاج دارند. وجود همزن نیز، از تجهیزات موثر در آزمایشگاه های شیمیایی به شمار می رود.

نکات ایمنی جهت نگهداری حمام های آب آزمایشگاهی

برای نگهداری و حفظ بهتر یک حمام آب آزمایشگاهی، بهتر است چند نکته را مد نظر قرار دهید. در ادامه به این نکات اشاره می کنیم تا با استفاده از آنها ماندگاری و سلامت دستگاه خود را تضمین کنید.

1. مخزن آب موجود در این حمام ها، باید به صورت مداوم تمیز و شسته شود. این عمل به منظور جلوگیری از رشد قارچ و باکتری در مخزن صورت می گیرد. بهتر است عملیات شستشو را به وسیله آب، اسفنج و صابونی با خاصیت قلیایی کم انجام دهید. استفاده از شوینده های شیمیایی ممکن است دستگاه شما را با خطری جدی مواجه کند.
2. مخزن را به طور کامل از آب پر کنید. نیمه پر بودن مخزن آب، باعث افزایش دمای بیش از حد حمام شده و می تواند خطراتی برای دستگاه و محیط آزمایشگاه ایجاد نماید.
3. دستگاه خود را روی سطحی کاملا صاف، و محکم قرار دهید. باید دقت کنید، سطح کاملا موازی سطح زمین و دارای زاویه 180 درجه با آن باشد. این مسئله باعث می شود تا آب موجود در مخزن و مواد شیمیایی قرار گرفته در حمام سرریز نشوند. به علاوه باید به محکم بودن سطح نیز دقت کنید تا در صورت پر شدن مخزن و قرار دادن سایر مواد در حمام، سطح توان تحمل آن را داشته باشد.