در تعریف تقطير باید گفت، این واژه برگرفته ازdistillare  که معادل لاتین آن می باشد و به معنی آن تبخیر کردن مایعات از طریق گرما می باشد. آب مقطرگیری كه به دستگاه تقطیر آب نيز معروف میباشد و در آزمایشگاه استفاده  فراوانی دارد، در واقع آب شرب را در طی مراحلي از قبیل تبخير و سرد كن، خالص خواهد کرد. بر اثر انرژي گرمايي كه در مرحله ی مایع بودن آب تزریق می شود، بخار آب ایجاد خواهد شد. اين مسئله مولکول های آب را از ديگر مواد مخلوط جدا خواهد کرد. بخار آب بعد از عبور از دستگاه كندانسور، همانجايي كه بخار سرد خواهد شد، دوباره به همان حالت مايع برمی گردد و پس از آن در يك ظرف برای ذخيره سازی، جمع می شود. اگر بخواهیم آب مقطر را با آب شرب مقایسه کنیم، خالص تر و بدون آلودگي می باشد.


درباره ی دستگاه آب مقطرگیری 


می توان گفت دستگاه آب مقطرگیری یا همان دستگاه تقطير آب در حوزه‌های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، از جمله این موارد آزمایشگاه‌های صنعتی، عمومی، تحقیقاتی و پزشکی می باشد. با وجود اینکه، تهیه آب خالص آزمايشگاهی یکی از فاکتورهای مهمی می باشد که در فرآیند آزمايشات مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله سعی شده در مورد راه اندازی دستگاه‌های مقطرگیری مطالبی بیان شود.
همانطور که گفته شد، سیستم کار دستگاه آب مقطرگیری بگونه ای است که  توسط المنت، آب محفظه دستگاه به جوش می آید و سپس بخار ایجاد خواهد شد و با طی مسیری از مبردها عبور کرده و پس از سرد شدن مجدد به  آب تبدیل خواهد شد. پس از طی این فرآیند آب مقطر با شلنگی از دستگاه خارج گشته و در ظرف استريل جمع آوری خواهد شد. توصیه می شود که دستگاه، پیش فیلتر ورودی آب نیز داشته باشد، که املاح موجود در آب قبل از ورود به منبع دستگاه از طریق فیلتر جذب شود. 
با توجه به شکل و طراحی این دستگاه آب مقطرگیری و در نظر گرفتن ميزان گنجایش ظرفیت و حجم آب، به دو دسته ساده و همچنین صنعتی تقسیم خواهد شد. البته، دستگاه‌های آب مقطر گیری دوبار تقطیر موجود می باشند.
در دستگاه آب مقطر گیری، برق دستگاه با قطع آب ورودی بصورت اتوماتیک قطع می شود و از سوختن المنت ها جلوگیری خواهد کرد. در ضمن دستگاه آب مقطرگیری شامل المنت کوارتز است که قابلیت تنظیم بر روی یکبار تقطیر می باشد و همچنین می توان بروی دیوار نصب شود.

آب مقطر گیری


روش های تخليص آب


•    به روش تقطير
•    به روش اسمز معكوس
•    به روش ديونيزه كردن
اگر برای توليد آب بدون املاح از آب‌ مقطر گيری استفاده مي‌ نمایید، بهتر است از يك دستگاه هدايت‌سنج برای اندازه‌¬گيری هدايت الكتريكي آب توليد شده کمک بگیرید و همچنن ظروف نگهداری آب را مرتب از نظر ايجاد رسوب مورد بررسي قرار دهید.


طریقه ی استفاده از دستگاه آب مقطر گیری


طریقه ی راه اندازی دستگاه آب مقطر گیری به صورتی می باشد که برای کارایی ایده‌آل، باید موارد مختلفی در کنار هم بدرستی کار خود را انجام دهند . در ادامه ی مطلب به بیان این عوامل می پردازیم.
•    ایجاد بخار
به این قسمت تانک جوشان گفته می شود و در واقع محفظه ذخیره آبی می باشد که تقطیر خواهد شد. به طور معمول، یک اتصال هیدرولیکی در آن وجود دارد که اجازه تبخیر آب را می دهد و آن را ذخیره می کند.
 اتصال دهنده آن در دستگاه‌ با ابعاد کوچک از جنس شیشه و در دستگاه‌های بزرگتر از جنس استیل با روکش قلع، مس و تیتانیم می تواند باشد. در واقع این قسمت سطح جریان و کیفیت آب را می تواند کنترل کند و همچنین دستگاه را در زمان بروز هر نوع بی‌نظمی و یا اختلال در وارد شدن آب، محافظت خواهد کرد.
•     سوپاپ کنترل آب
شیر که از نوع مکانیکی یا الکترومکانیکی که جریان آب ورودی به مخزن بخار را هدایت خواهد کرد.
•    سطح آب
از جمله مواردی که برای آشنایی با طرز کار دستگاه آب مقطرگیری اهمیت دارد، تعیین مقدار سطح آب دستگاه می باشد. وسیله‌ای که مقدار آب در مخزن را بررسی می کند، زمانی که مقدار آب در مخزن کاهش پیدا می کند، این وسیله اتصال دهنده مقدار آب که تبخیر شده را بازیافت خواهد کرد.
•     آب در حالت مایع
به آب داخل مخزن گفته می شود که با استفاده از انرژی گرمایی در شرایط دما و فشار مشخص، از آن بخار ایجاد می شود. 
•    اتصالات از نوع هیدرولیکی
در واقع اتصالاتی هستند که آب را به مخزن ایجاد کننده بخار هدایت خواهد کرد.
•    لوله مبرد آب
مسیر متشکل از لوله هایی که آب برای متراکم کردن بخار و حذف انرژی گرمایی از آن عبور می کند.
•    المنت
المانی، که با جریان الکتریکی، گرما ایجاد می کند. در واقع این مقاومتها با کلاهک‌های سرامیک از هم جدا شده و از محیط بیرون با یک لایه فلزی پوشیده شده اند.
•    متراکم کننده بخار
برای آشنایی با طرز کار دستگاه آب مقطرگیری، این وسیله‌ که بخار آب در آن گرمای خود را از دست می دهد، و سرد شده در نهایت به حالت مایع مبدل می‌شود، بسیار مهم است. برای بالا بردن سرعت کار، جریان آب یا هوا با سطح دمای پایین در اطراف متراکم کننده که جریان بخار را ایجاد میکند، حرکت خواهد کرد.
•    فیلترهای کربن
در خروجی متراکم کننده بخار فیلترهای کربن نصب می شوند. این فیلترها برای حذف احتمالی ذراتی که در بخار متراکم شده موجود باشد، بکار گرفته می شود. 
•    مخزن آب مقطر تولید شده
آب مقطر را در ظرف های پلاستیکی خاصی که انواع آلودگی یونی را از بین می برد، ذخیره می کنند. معمولاً برای این منظور از ظرف‌های پلی‌پروپیلن، پلی‌اتیلن یا پلی تترافلورواتیلن استفاده می‌کنند.

راه اندازی آب مقطرگیری


الزامات نصب و راه اندازی 


با توجه به مدل، نوع طراحي، گنجايش آن الزامات راه اندازی امکان دارد، متفاوت باشد. روش معمول به صورت زیر خواهد بود. 
وجود مكان آرام: 
یک محیط آرام با سیستم تهویه مناسب، می تواند محل نصب خوبی بشمار آید. این مسئله یک امر ضروری می باشد زيرا دستگاه تقطير، گرما را به مایع منتقل کرده و سبب افزایش دمای محیط خواهد شد به خاطر این مورد، فضای باز اطراف دستگاه الزامی می باشد تا جریان هوا در اطراف دستگاه برقرار شود.
 برخی از دستگاهها داخل یک جعبه فلزی می باشند که در این حالت، دستگاه برروی پایه نصب خواهد شد که امکان عبور جریان هوا به قسمت پایین دستگاه باشد. 
اتصالت آب خوراکی: 
برای عملکرد درست دستگاه، کیفیت آب وارد شده به دستگاه بررسی می شود که اگر نیاز باشد، سیستم تصفیه آب نیز به دستگاه تقطير اتصال پیدا کند و در نتیجه از تشکیل رسوب در تانک مخصوص تولید بخار جلوگیری شود. آب شرب نیز برای، تولید بخار و تبرید کندانسور استفاده خواهد شد. 
اتصالت مربوط به آب مقطر:
آب مقطر ایجاد شده در مخزن ذخیره خواهد شد. و در دستگاههای که گنجايش بيشتری دارند، آب مقطر از طریق اتصالت لوله کشی شده در محل های که نیاز باشد توزیع خواهد شد. و همچنین آب در دستگاههای که گنجايش كمتر دارند، از محل ذخیره مستقیم به ظرفهای کوچک منتقل خواهد شد و در محل استفاده می شود. 
اتصالت مربوط به تمیزکننده: 
برای تخلیه ناخالصی های احتمالی انباشته شده در تانک تولید بخار یک سیفون در کنار دستگاه نصب می شود.
اتصالت الکتریکی: 
این تجهیزات مجهز به وسايل کنترل و نیز ابزارهاي ایمنی می¬باشد که حتما بايد با استانداردهای ملی و بین المللی مطابقت داشته باشد. ولتاژ مورد نیاز طبق استاندارد بین 240-220ولت  و فرکانس آن 60-50Hz  باید باشد.
همواره به توصیه های سازنده محصول در هنگام نصب توجه کامل داشته باشید، تا از عملکرد دستگاه با توجه به  مشخصات آن مطمین شوید. نگهداری در این مورد بر روي دستگاه هایی كه مجهز به تانک استیل و بخار مقاوم متغير تولیید می کنند و همچنین کندانسور یخچالی ، متمرکز می باشد. 
هشدار: قبل از ارزیابی و بررسی یا انجام مراحل نگهداری روتین، اطمينان پیدا کنید كه دستگاه به پريز برق وصل نمی باشد.

 

دستگاه آب مقطرگیری


بررسی و تمیز نمودن تانک تولیدکننده بخار 


•    برای دستیابی به تانک تولید بخار درمحافظ جلو را باز نمایید.
•    سپس محافظ تانک تولید بخار را باز نگه دارید.
•    با بررسی دیواره های داخلی تانک از وجود رسوب مطمین شوید. البته مقدار رسوب با کیفیت آب مصرفي دستگاه نیز رابطه مستقیم دارد. اگر مقدار رسوب زیاد باشد، برای جلوگیری از آسیب به مقاومتها، آنها را حتما باید تمیز کنید.
•    رسوب ها را تمیز کرده، البته معمولا برای نظافت از یک ماده شیمیایی استفاده می کنند که باید بر طبق مشخصات آب مصرفي در نظر گرفته شود. و مشخصات آب مصرفی نیز از طریق آزمایش شیمیایی تعيين خواهد شد.
•    آب تانک را خالی نموده، تا سطح آب تقریبا 10 سانتيمتر از ميله حسگر  بالاتر قرار گیرد و کاملا داخل آب قرار گیرد.
•    ماده شيميايي مناسب را به آب اضافه نمایید.
•    آن را با آب کاملا مخلوط کنید.
•    آن را 24 ساعت در تانک بگذارید تا ماده شیمیایی تاثیر بگذارد.
•    بعد از آن در صبح روز بعد آب تانک را خالی نمایید.
•    مجدد آب اضافه کنید و تانک را خالی نموده تا ماده شیمیایی و رسوبات از بین روند و کاملا از تانک خارج شده و پس از آن محافظ تانک را دوباره در جاي خود قرار دهید.
•    سپس محافظ جلويي را دوباره جاسازي نمایید.
•    در ورودی دستگاه را در حالت معمولي استفاده نمایید. 
هشدار: به هیچ عنوان ماده شیمیایی که جهت از بین بردن رسوبها استفاده می شود، در دستگاه آب مقطرگیری  نباید تقطیر گردد.