در زمینه آزمایشگاهی، شیکرهای لوله ابزارهایی حیاتی هستند که در فرآیندهای مختلف تحقیقاتی و آزمایشگاهی به کار می‌روند. شیکر لوله‌ها با توانایی ترکیب و مخلوط کردن نمونه‌های مایع، به تعادل و یکنواختی محلول‌ها کمک می‌کنند. 
این تجهیزات از اهمیت بسزایی برخوردارند، زیرا نقش بنیادی در انجام آزمایشات بیولوژیکی، شیمیایی و مولکولی ایفا می‌کنند. انعطاف پذیری و توانایی سفارشی سازی در عملکرد شیکرهای لوله، آنها را به ابزاری بی‌نظیر برای تحقیقات علمی و توسعه فناوری تبدیل کرده است.
از آنجا که در ابتدا معمولاً نمونه‌ها در آزمایشگاه در شرایط ناهمگن قرار دارند، استفاده از شیکرهای لوله امکان ترکیب مواد مختلف را به یکدیگر فراهم می‌آورد و تضمین می‌کند که همه قسمت‌ها به یکنواختی مطلوبی ترکیب شوند. 

شیکر آزمایشگاهی چیست

شیکر آزمایشگاهی معمولاً برای ترکیب یکنواخت مایعات، سوسپانسیون‌ها یا محلول‌ها به کار می‌رود. این ابزار انواع گسترده‌ای از اندازه‌ها و اشکال دارد و در زمینه‌های متنوعی از جمله کشت سلولی، میکروبیولوژی، بیوشیمی، و زیست‌شناسی مولکولی کاربرد دارد.
شیکرهای آزمایشگاهی در کاربردهای متعددی مانند کشت سلولی، میکروبیولوژی، بیوشیمی، و بیولوژی مولکولی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها ممکن است دارای کنترل‌های دیجیتالی برای تنظیم سرعت و مدت زمان حرکت تکان دادن باشند. 
در کل، شیکرهای آزمایشگاهی به عنوان ابزارهای حیاتی در محیط آزمایشگاه عمل می‌کنند و به اطمینان از مخلوط شدن کامل و یکنواخت مواد کمک می‌کنند. این ابزارها با تنوع اندازه و تنظیمات، نیازهای خاص هر آزمایشگاه را تامین می‌کنند.

انواع دستگاه شیکر

در آزمایشگاه‌ها از انواع مختلفی از شیکرها برای مخلوط کردن و ایجاد یکنواختی در نمونه‌ها استفاده می‌شود. مهم‌ترین انواع شیکرها عبارتند از:

  1. شیکر ورتکس (Vortex Shaker):
  2. شیکر صفحه‌ای (Plate Shaker):
  3. شیکر بالن (Balanced Shaker):
  4. روتوشیکر (Rotoshaker):
  5. شیکر اوربیتالی (Orbital Shaker):

هر یک از این شیکرها بر اساس نیازهای آزمایشگاهی و نوع نمونه مورد استفاده، انتخاب می‌شوند. این ابزارها با ویژگی‌های متنوع، به اطمینان از مخلوط شدن کامل و یکنواخت نمونه‌ها کمک می‌کنند.

تعریف دستگاه شیکر لوله آزمایشگاهی

شیکر لوله ورتکس، این دستگاه برای ترکیب مخلوط‌های ناهمگن در آزمایشگاه به‌کار می‌رود. نمونه آزمایشی را در ویال یا لوله قرار داده و دستگاه شیکر با حرکت لرزشی و چرخشی، مواد را به‌طور یکنواخت ترکیب می‌کند.

شیکر لوله یا میکسر گردابی، یکی از تجهیزات رایج در آزمایشگاه‌ها برای ترکیب مقادیر کمی از نمونه‌های مایع می‌باشد. این ابزار ساده از یک موتور الکتریکی و یک محور عمودی تشکیل شده است که به یک قطعه لاستیکی متصل می‌شود. 
موتور الکتریکی قدرت و سرعت حرکت قطعه لاستیکی را فراهم می‌کند. قطعه لاستیکی دایره‌ای است و به صورت مستقیم به محور موتور متصل می‌شود. این قطعه جایی است که ظرف نمونه مانند لوله یا ویال را فشار می‌دهید تا چرخش و شرایط گردابی ایجاد شود.
قطعه لاستیکی می‌تواند از جنس‌های مختلفی نظیر لاستیک، پلاستیک یا فلز باشد و معمولاً دارای پوششی ضد لغزش و سرخوردگی است. دستگاه شیکر لوله، یک وسیله ضروری در آزمایشگاه‌های علوم زیستی، میکروبیولوژی، بیوشیمی و بیولوژی مولکولی می‌باشد. این دستگاه برای تعلیق سلول‌ها، ترکیب محیط کشت، آماده‌سازی نمونه‌ها برای PCR و آنالیز آنزیمی استفاده می‌شود.
شیکر لوله دارای سرعت قابل تنظیم از 100 تا 3000 دور در دقیقه است. این دستگاه می‌تواند به صورت مداوم یا تحت فشار وارد شده کار کند. همچنین این امکان وجود دارد که چند ویال یا لوله را همزمان روی صفحه قرار داده و آن‌ها را مخلوط کند. بدنه دستگاه از فولاد ضد زنگ تهیه شده و با رنگ اپوکسی پوشش داده شده است. 
در نهایت، شیکر لوله‌ها از اهمیت بالایی در آزمایشگاه‌ها برخوردارند و برای تداوم کارهای آماده‌سازی نمونه و ترکیب مواد آزمایشی به کار می‌روند.

ويژگی های شیکر لوله ( ورتکس )

شیکر لوله چرخشی، با حرکت چرخشی و سرعت قابل تنظیم از 100 تا 3000 دور در دقیقه، همراه با تايمر قابل تنظيم از 1 دقيقه تا 99 ساعت، ابزاری هوشمندانه در دست آزمایشگاهی است. این دستگاه با ظرفیت شیک کردن حداکثر وزن 50 میلی گرم و نگهدارنده کش برای لوله‌های حجم کم، ارائه‌ی امکانات گسترده‌ای را برای محققان فراهم می‌کند.

کاربرد شیکر ورتکس

این دستگاه نه تنها برای ترکیب مخلوط‌های ناهمگن به‌کار می‌رود، بلکه در پیشگیری از رسوب کردن محلول‌های همگن نیز مؤثر است. همچنین، زمانی که نمونه آزمایشگاهی در دستگاه سانتریفیوژ قرار گرفته و رسوبات آن ته‌نشین می‌شود، با استفاده از این شیکر می‌توان این رسوبات را دوباره با سایر بخش‌های نمونه ترکیب کرد. سوپانس کردن سلول‌ها و میکروب‌ها نیز از دیگر کاربردهای این دستگاه مؤثر می‌باشد.

طرز کار شیکر لوله

نحوهی کار با این وسیله به این گونه است که:

  1. در ابتدا، دستگاه را بر روی سطح صاف قرار دهید. 
  2. سپس سیم برق آن را به پریز ارت دار وصل کنید. 
  3. دکمه پاور دستگاه را در حالت یک خط یا دو خط قرار دهید (با توجه به نوع استفاده). 
  4. لوله آزمایش را به آرامی بر روی مکان مشخص شده قرار دهید. 

توجه: در صورتی که دستگاه در حالت لمسی است، فشار زیاد باعث می‌شود موتور عمل نکند. برای بهترین نتایج، از لوله‌های درپیچ‌دار استفاده کنید.

نکات مهم در استفاده از شیکر لوله آزمایشگاهی

برای استفاده از این وسیله باید به موارد زیر دقت کنید:

  1. در صورت حجم زیاد نمونه، از دستگاه‌های دیگری چون میکسر یا انکوباتور برای ترکیب آن استفاده کنید.
  2. دستگاه‌های ورتکس در برابر اسید و باز مقاوم نیستند. بنابراین، ترکیب نمونه‌های اسیدی و بازی با این دستگاه توصیه نمی‌شود.
  3. نوسانات شدید برق به دستگاه آسیب می‌رساند. بنابراین از محافظ استفاده کنید.
  4. اگر مایعی روی بخش الکتریکی دستگاه ریخت، سریع دستگاه را خاموش کنید و اقدامات لازم برای خشک کردن آن را انجام دهید.
  5. در صورت نیاز به تعمیر، با کارشناسان آرکاراد تماس بگیرید

رعایت نکات ذکر شده سبب افزایش عمر این تجهیزات شما میگردد.

سخن آخر

شیکرهای لوله به عنوان ابزارهای بی‌نظیر و اساسی در زمینه‌های مختلف آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفتند. این تجهیزات با انعطاف پذیری و کارایی بالا، به محققان و علاقمندان در عرصه‌های علوم زیستی، شیمیایی و فیزیکی این امکان را می‌دهند که نمونه‌های مختلف را به صورت دقیق و یکنواخت ترکیب و مخلوط کنند. از این جهت، توسعه و بهبود این دستگاه‌ها در آینده، تاثیر فراوانی بر پیشرفت تحقیقات علمی خواهد داشت.
با توجه به اهمیت بالای شیکر لوله در فعالیت‌های آزمایشگاهی، توصیه می‌شود که هر تحقیقاتی که به کاربرد این ابزارها احتیاج دارد، با انتخاب مدل مناسب و رعایت دستورالعمل‌های تولید کننده، به بهترین نحو ممکن انجام شود. همچنین، آشنایی دقیق با نکات ایمنی و استفاده بهینه از این تجهیزات، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا از کارکرد بهینه و بی‌نقص دستگاه‌های شیکر لوله در طولانی مدت اطمینان حاصل شود.

سوالات متداول

1. چگونه از شیکر لوله برای ترکیب نمونه‌های آزمایشگاهی استفاده می‌شود؟
ابتدا، دستگاه را بر روی سطح صاف قرار داده و به برق وصل کرده، سپس نمونه آزمایشگاهی را در لوله‌ای با درپیچدار بریزید و روی دستگاه قرار دهید. با روشن کردن دستگاه، تا مدت زمان مورد نظرتان منتظر ترکیب نمونه بمانید.

2. آیا این دستگاه مقاوم در برابر مواد شیمیایی است؟
دستگاه‌های ورتکس به‌طور کلی مقاوم در برابر مواد شیمیایی نیستند. بنابراین، در ترکیب نمونه‌های اسیدی و بازی با این دستگاه توصیه نمی‌شود.

 3. چگونه می‌توان از شیکر لوله برای سوپانس کردن سلول‌ها استفاده کرد؟
شیکر لوله با حرکت لرزشی و چرخشی خود، به سوپانس کردن سلول‌ها کمک می‌کند. سلول‌ها در محلول حاصل به صورت یکنواخت توزیع می‌شوند.

4. چگونه از شیکر لوله نگهداری نمود؟
برای نگهداری بهینه، دستورالعمل‌های تولید کننده را رعایت کرده و از استفاده صحیح دستگاه اطمینان حاصل شود. همچنین، به نکات ایمنی مانند اتصال به پریز سیم‌ارتدار و جلوگیری از برخورد مواد شیمیایی به دستگاه حتماً دقت کنید.