انواع شیکر آزمایشگاهی و کاربرد آن در آزمایشگاه ها

شیکر آزمایشگاهی چیست و چه کاربردی دارد؟

شیکر آزمایشگاهی، یکی از تجهیزات مورد استفاده در آزمایشگاه است که برای مخلوط کردن محلول ها و سیالات از آن استفاده می شود. همانطور که می دانید، هم زدن و مخلوط کردن مواد در آزمایشگاه های شیمیایی و سایر آزمایشگاه ها، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بسیاری از محلول های شیمیایی برای شروع واکنش نیاز به هم زدن دارند. از طرفی، هم زدن و مخلوط کردن به صورت مداوم و کاملا یکنواخت نیز، از شاخصه های لازم برای انجام یک واکنش به شمار می رود. یک شیکر آزمایشگاهی می تواند محلول ها و سیالات مورد استفاده در انجام آزمایش ها و واکنش های شیمیایی را با سرعتی یکنواخت و به صورت کاملا مداوم مخلوط کند. از طرفی، مخلوط کردن مواد، سرعت واکنش های شیمیایی را نیز بهبود می بخشد. بنابراین می توان از شیکر های آزمایشگاهی به عنوان یک کاتالیزور نیز استفاده کرد. در این محتوا قصد داریم انواع مختلف شیکر های آزمایشگاهی و مصارف هر نوع را برای شما معرفی کنیم. پس ما را همراهی کنید.

بررسی انواع مختلف شیکر های آزمایشگاهی و نحوه عملکرد آنها

شیکر های آزمایشگاهی در انواع مختلفی تولید شده و در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند. اساس کار تمامی شیکر های آزمایشگاهی، هم زدن و مخلوط کردن انواع محلول ها و سیالات در آزمایشگاه ها به شمار می رود. اما تفاوت های جزئی در ساختار و عملکرد دارند که نحوه کارکرد آنها را اندکی متفاوت خواهد کرد. در این بخش از محتوا قصد داریم به بررسی انواع مختلف این شیکر ها و ساختار و نحوه عملکرد آنها بپردازیم.

• شیکر های آزمایشگاهی اوربیتالی: دلیل نامگذاری این نوع شیکر، به دلیل شباهت آن به ساختار اوربیتال های مولکولی می باشد. وجود صفحه تقریبا گسترده در این نوع شیکر های آزمایشگاهی باعث می شود تا بتوان همزمان تعداد بالایی از محلول ها را مخلوط کرد. از طرفی سرعت چرخش و میزان دوران این محصولات نیز نسبت به انواع دیگر بهتر است. این شیکر ها به دلیل داشتن میله های نگهدارنده ظرف، باعث ایمنی و جلوگیری از به هدر رفتن محلول ها خواهند شد. از این شیکر ها در آزمایشگاه های بیولوژیک، استفاده بیشتری صورت می گیرد.

• شیکر های آزمایشگاهی انکوباتور: شیکر های انکوباتور بیشتر در آزمایشگاه های زیست سلولی و مولکولی و جهت ایجاد محیطی مناسب برای کشت میکروب، باکتری و سلول مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع این شیکر با ایجاد تعادل در میزان مونواکسید کربن، دی اکسید کربن و اکسیژن، محیطی مناسب برای رشد و فعالیت این سلول ها به وجود می آورد. این شیکر به یک کنترل کننده و یک ترموستات دیجیتالی نیز مجهز است. دامنه حرارت موجود در این شیکر معمولا بین 5 تا 50 درجه سلسیوس است که می توان با توجه به نوع محلول آن را تنظیم کرد.

• شیکر های آزمایشگاهی ورتکس: وظیفه شیکر ورتکس، مخلوط کردن محلول های موجود در ظرف های آزمایشگاهی کوچک مانند ویال می باشد. این نوع شکر در قسمت پایه و کفی خود یک همزن دورانی دارد که قدر است به خوبی مایعات و محلول هایی در حجم های پایین را مخلوط کند. حرکت این همزن به وسیله یک موتور الکتریکی که درون شیکر قرار دارد، صورت می گیرد.

• شیکر های آزمایشگاهی صفحه ای: سطح این شیکر ها  به صورت صفحه ای صاف است و افقی است. تفاوت این نوع شیکر آزمایشگاهی با شیکر اوربیتالی در این است که این شیکر ها به جای حرکت دورانی، به صورت رفت و برگشتی حرکت می کنند. یعنی حرکت آنها در امتداد محور طولی یا عرضی می باشد. این شیکر ها نیز قابلیت تنظیم سرعت و زمان حرکت را دارند.

• شیکر های آزمایشگاهی خورشیدی: شیکرهای آزمایشگاهی خورشیدی که در اصطلاح به آنها روتو شیکر گفته می شود، نوعی شیکر با حرکت دورانی هستند که می توان درجه دوران را در آنها تنظیم کرد. از این شیکر ها بیشتر در آزمایشگاه های خون و برای مخلوط کردن نمونه های خونی موجود در ویال ها استفاده می شود. از طرفی صفحه این شیکر ها دایره ای بوده و ویال ها به صورت شعاعی در آن قرار می گیرند که تصویری همانند خورشید ایجاد خواهد کرد. از این رو به این شیکر ها شیکر های خورشیدی نیز گفته می شود. این شیکر ها در آزمایشگاه های هماتولوژی مورد استفاده ویژه ای قرار می گیرند.

با توجه به نکات گفته شده در مورد انواع شیکرهای آزمایشگاهی می توان نتیجه گرفت که این شیکرها از جمله تجهیزات مهم در آزمایشگاه های مختلف زیست شناسی، شیمیایی و... به شمار می روند.

کاربردها و مزیت های شیکر های مورد استفاده در آزمایشگاه

با توجه به توضیحاتی که در مورد انواع مختلف شیکر های آزمایشگاهی ارائه کردیم، می توان گفت که هر نوع شیکر با توجه به کارایی ویژه ای که دارد در مصارف مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع انواع مختلف شیکر با توجه به شاخصه هایی که دارند، برای کار در محیط های خاص آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به بررسی انواع محیط های آزمایشگاهی و شیکر های مورد استفاده در آنها می پردازیم.

1. آزمایشگاه های شیمیایی: در آزمایشگاه های شیمیایی مخلوط کردن مداوم و حفظ دمای محلول، از جمله نکاتی هستند که باید همواره مورد رعایت قرار گیرند. از طرفی مسئله نگهداری ظرف محلول های شیمیایی نیز مسئله ای خاص است. بنابراین بهترین گزینه برای استفاده در آزمایشگاه های شیمیایی شیکر های اوربیتالی هستند. شیکر های ورتکس و شیکر آزمایشگاهی صفحه ای نیز جزء گزینه های مناسب برای استفاده در آزمایشگاه های شیمیایی محسوب می شوند.

2. آزمایشگاه های بیولوژی و زیست شناسی: در آزمایشگاه های بیولوژی عموما، نحوه تکثیر سلولی یا تکثیر باکتری ها، میکروب ها و قارچ ها مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین شیکر های مورد استفاده در این نوع آزمایشگاه ها باید به گونه ای طراحی شوند که محیطی مناسب برای رشد این موارد ایجاد کنند. شیکر های انکوبار، با ایجاد رطوبت لازم و تعادل اکسیژنی، محیطی مناسب برای رشد سلول ها، باکتری ها و... فراهم می کند. بنابراین بهترین شیکر برای  استفاده در آزمایشگاه های زیست شناسی، شیکر انکوبار است. البته شیکرهای صفحه ای نیز می توانند گزینه های مناسبی محسوب شوند.

3. آزمایشگاه های هماتولوژی و خون: در آزمایشگاه های هماتولوژی بیشتر از ویال یا ظرف های کوچک برای نمونه گیری استفاده می شود. ترکیب و مخلوط کردن نمونه های خونی، با شیکر های خورشیدی و ورتکس به راحتی انجام می شود. از طرفی شیکر های خورشیدی نگهدارنده هایی خاص برای ویال ها دارند و تعداد زیادی از ویال ها را می توانند در آن واحد در خود جای دهند. بنابراین در صورت استفاده از روتو شیکر ها، راندمان و سرعت کار در آزمایشگاه های هماتولوژی افزایش خواهد یافت.

نتیجه گیری و جمع بندی

با توجه به مطالب ذکر شده در مورد انواع شیکر آزمایشگاهی می توان نتیجه گرفت که شیکر ها، با توجه به نحوه کار، نحوه چرخش و صفحه نگهدارنده دارای انواع مختلفی می باشند. وظیفه کلی تمامی شیکرها، هم زدن و ترکیب محلول ها یا سیالات می باشد اما ممکن است نحوه کارکرد آنها در محیط های مختلف اندکی متفاوت باشد. در آزمایشگاه های متنوع اعم از، آزمایشگاه های شیمیایی، زیست شناسی و هماتولوژی از شیکر های آزمایشگاهی استفاده می شود. نوع مناسب شیکر را می توان بر حسب محیط مورد استفاده از آن تعیین و انتخاب کرد. امید است مطالب ذکر شده، زمینه آشنایی شما با انواع مختلف شیکر را فراهم کرده باشد.