انواع هات پلیت آزمایشگاهی

هات پلیت یا اجاق بشقابی، یکی از تجهیزات پرکاربرد در محیط های آزمایشگاهی است که برای گرم کردن نمونه ها و ترکیب کردن و حل کردن محلول ها در ظروف آزمایشگاهی استفاده می شود. این تجهیز با استفاده از یک صفحه حرارتی قابل تنظیم دما، به علت داشتن کاربردهای متعدد، در آزمایشگاه های شیمی، بیوشیمی، فیزیک و دیگر رشته های علوم پایه و کاربردی به کار می رود.

طرز کار هات پلت آزمایشگاهی

هات پلیت آزمایشگاهی یک دستگاه گرمایی است که برای گرم کردن نمونه‌های داخل ظروف شیشه‌ای در آزمایشگاه استفاده می‌شود. برای گرم کردن نمونه‌ها، می‌توان از دو روش معلق سازی و سرپا کردن ورق قلع استفاده کرد.

• روش معلق سازی

در روش معلق سازی، ظروف شیشه‌ای روی صفحه هات پلیت قرار می‌گیرند و با معلق کردن آن‌ها در بالای صفحه، تماس مستقیم با هات پلیت را از دست می‌دهند. در واقع می توان گفت این روش برای فرآیندهایی مناسب است که نیاز یه دماهایی کمتر از دمای جوش دارند . این روش باعث می‌شود که در ابتدا دمای ظروف کاهش یابد و سپس به تدریج گرم شدن محلول‌ها، به دمای مورد نظر برسند.

در روش سرپا کردن ورق قلع، ظروف شیشه‌ای بالای صفحه هات پلیت قرار می‌گیرند و ورقه قلعی را از بالای ظرف پوشش می‌دهند تا بیشتر قسمت‌های هات پلیت را پوشش دهد. سپس با تنظیم دما، محلول‌های موجود درون ظروف به تدریج گرم می‌شوند. این روش به خصوص برای ظروفی که باید در دمای بالا گرم شوند، بسیار مناسب است.

در هر دو روش، باید دمای هات پلیت را با دقت تنظیم کرد تا دمای نمونه‌ها به دمای مورد نظر برسد. همچنین، باید مطمئن شد که ظروف شیشه‌ای قابل تحمل دمای هات پلیت هستند و با توجه به نوع نمونه و مقدار آن‌ها، تنظیمات مختلفی را در هات پلیت انجام داد.

کاربرد هات پلیت آزمایشگاهی

هات پلیت یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای گرم کردن نمونه های مختلف، به ویژه شیشه آلات حاوی محلول، استفاده می‌شود. این دستگاه دارای صفحه‌ای مسطح از جنس آلومینیوم یا سرامیک است که در زیر آن دو المنت حرارتی قرار می‌گیرند. با فعال شدن المنت‌ها، صفحه گرم می‌شود و نمونه روی آن قرار داده می‌شود تا گرم شود.

در بعضی از هات پلیت‌ها، برای تولید گرما از نور مادون قرمز استفاده می‌شود که می‌تواند برای گرم کردن نمونه‌هایی با اندازه و شکل مختلف، مناسب باشد. البته، در این دستگاه قابلیت هایی همچون، کنترل دما، پیچ چرخش برای کنترل دما، موتور القای تک فازو علاوه بر آن سیستم کنترل خاموش شدن و همچنین روشن شدن وجود دارد. با استفاده از این قابلیت‌ها، می‌توان دمای هات پلیت را تنظیم کرد و به طور دقیق نگه داشت.

هات پلیت در آزمایشگاه‌ها و محیط‌های دیگری که نیاز به گرم کردن نمونه‌های مختلف دارند، استفاده می‌شود.

انواع هات پلیت آزمایشگاهی

هات پلیت آزمایشگاهی در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شود، که به تعدادی از آن‌ها در ادامه اشاره می‌شود:

• هات پلیت استیرر (همزن مغناطیسی): این دستگاه با کمک آهنربای موتوری، میله همزن را چرخانده و نمونه‌های موجود در دستگاه را حل می‌کند. این دستگاه دارای صفحه نمایش دیجیتالی است و امکان تنظیم دما و سرعت همزن را فراهم می‌کند.
• شیکر آزمایشگاهی: می توان گفت در طراحی این دستگاه از صفحه متحرک به شیوه لرزشی، دورانی، رفت و برگشت و نیز الا کلنگی) استفاده شده است که با کنترل سرعت برای حرکت مناسب  صفحه، به هوادهی و همچنین تکان دادن نمونه‌ها، آنها را مخلوط خواهند کرد.
   شیکر آزمایشگاهی دیجیتالی بصورت تایمردار و همچنین در ابعاد مختلف و علاوه بر آن متناسب با شیشه‌آلات آزمایشگاهی همچون لوله و نیز ارلن تولید و طراحی و خواهد شد.
• شیکر لوله (ورتکس میکسر): این دستگاه دارای هد کوچکی برای قرارگیری در انتهای لوله آزمایشگاهی است و برای مخلوط کردن نمونه‌ها در داخل این ظرف و جدا کردن رسوب نمونه‌ها پس از سانتریفیوژ مناسب است.
• هات پلیت مگنت آزمایشگاهی: این دستگاه از ترکیب هات پلیت با همزن مغناطیسی تشکیل شده و قادر است به صورت همزمان عمل گرم کردن و حل کردن نمونه را انجام دهد. این دستگاه دارای چهار مدل تک خانه، چند خانه، دیجیتالی و آنالوگی است.

1. در هات پلیت‌ها، نمونه‌های آزمایشگاهی بر روی صفحه پلیت قرار می‌گیرند و با گرما دادن به صورت یکنواختی، نمونه‌ها را گرم و یا حل می‌کنند. 
2. برای جلوگیری از گرمای بیش از حد و عدم شکل‌گیری نقطه داغ، هات پلیت‌ها دارای کنترل دما هستند و می‌توان تنظیمات دمای مختلفی را برای هر نوع نمونه انجام داد. 
3. همچنین برخی از هات پلیت‌ها دارای قابلیت همزدن نمونه‌ها نیز هستند که با کمک همزن مغناطیسی یا صفحه متحرک، نمونه‌ها را مخلوط کرده و به صورت یکنواختی توزیع می‌کنند. این ویژگی برای آزمایش‌هایی که نیاز به مخلوط کردن نمونه‌ها دارند، بسیار مفید است. 

هیتر آزمایشگاهی

هیتر آزمایشگاهی نیز یکی از تجهیزات مورد استفاده در آزمایشگاه‌های شیمی، بیولوژی و دیگر رشته‌های علمی است. این دستگاه با استفاده از یک المنت گرمایی، قادر است به صورت یکنواخت حرارت را به نمونه‌های آزمایشی اعمال کند و آن‌ها را گرم کند یا حل کند. 
همچنین در برخی از هیترهای آزمایشگاهی، همزن مغناطیسی نیز می‌تواند به هیتر متصل شود و به این ترتیب، عملکرد مشابه هات پلیت مگنت را ایجاد کند. برای جلوگیری از آسیب رساندن به دستگاه و نمونه‌های آزمایشی، حتما باید دمای هیتر را با دقت تنظیم کرد و از ولتاژ مناسب استفاده کرد. همچنین، در هنگام استفاده از هیتر آزمایشگاهی، باید از ابزارهای ایمنی مانند دستکش، عینک و لباس‌های محافظ استفاده کرد و از تماس با سطح گرم دستگاه پرهیز کرد.

مقایسه هیتر و هات پلت آزمایشگاهی

هیتر و هات پلیت آزمایشگاهی، دو دستگاه متفاوت هستند که برای انجام آزمایش‌های شیمیایی و بیولوژیکی استفاده می‌شوند. در ادامه به مقایسه این دو دستگاه می‌پردازیم:

1- هات پلیت آزمایشگاهی: یک دستگاه گرمایی است که شامل یک صفحه یا پلیت گرمایی و یک همزن مغناطیسی است. با اینکه، هات پلیت در دمای پایین‌تری نسبت به هیتر کار می‌کند، اما با توجه به همزن مغناطیسی که دارد، برای مخلوط کردن و حل کردن مواد نیز قابل استفاده است.

2-هیتر آزمایشگاهی: به عنوان یک دستگاه گرمایی، شامل یک المنت گرمایی است که با استفاده از برق، گرمای لازم را تولید می‌کند. هیتر آزمایشگاهی می‌تواند در دماهای بالاتری نسبت به هات پلیت کار کند و برای گرم کردن و حل کردن مواد استفاده می‌شود. همچنین، برای انجام آزمایش‌هایی که نیاز به دمای دقیق و یکنواخت دارند، هیتر آزمایشگاهی بهترین گزینه است.

با این حال، هر دو دستگاه دارای مزایا و معایبی هستند و بسته به نیاز آزمایشگاه و شرایط مختلفی، انتخاب یکی از آن‌ها مناسب است. برای مثال، هات پلیت برای مخلوط کردن و حل کردن مواد بهتر است، اما برای آزمایش‌هایی که نیاز به دمای دقیق و یکنواخت دارند، هیتر آزمایشگاهی بهترین گزینه است. 
همچنین، هیتر آزمایشگاهی در برخی موارد ممکن است از نظر ایمنی خطرناک باشد، بنابراین در این موارد استفاده از هات پلیت بهتر است. به طور کلی، برای انتخاب بین هیتر و هات پلیت باید به نیازهای آزمایشگاه و شرایط مختلفی که در آن‌ها از دستگاه استفادهم ی‌شود، توجه کرد و بر اساس آن تصمیم‌گیری کرد. 
در صورتی که نیاز به دمای دقیق و یکنواخت وجود دارد، هیتر آزمایشگاهی بهترین گزینه است. اما اگر نیاز به مخلوط کردن و حل کردن مواد است، هات پلیت آزمایشگاهی مناسب تر است. همچنین، در استفاده از هر دو مورد، به دلیل خطرات ایمنی، باید از ابزارهای ایمنی مانند دستکش، عینک و لباس‌های محافظ استفاده کرد و از تماس با سطح گرم دستگاه پرهیز کرد.